بابا یادگار

بابا یادگار را از این سایت دریافت کنید.

بابا یادگار

بابا یادگار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

بابا یادگار باوه یاێار آرامگاه زرده محل زندگی دالاهو

عنوان یار زرده‌بام، شاه یادگار، پیر نرگس چَم، نازروا، پیر رنگینه

مذهب اهل حق

والدین مادر داده سارا، پدر

بابا یادگار (به کردی: ) فرزند داده سارا، یکی از بزرگان یارسان و از هفت تن است. آرامگاه وی در روستای زرده در شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه، نزدیک قلعه یزدگرد و در دامنهٔ کوه تخت سرانه در دالاهو قرار دارد.

زندگی[ویرایش]

بابا یادگار در باور یارسان از یاران و همراهان سلطان سهاک بود که به باور پیروان دین یاری از مادری باکره به نام «داده سارا» (دادا ساری)[۱] در سدۀ نهم هجری به دنیا آمد [] و در آغاز نوجوانی از شاهو به دالاهو کوچیده‌است.[]

بابا یادگار متأهل نشده و فرزندی نداشته‌است. او دو نفر از یارانش به نام خیال و وصال را به سمت جانشین و «پیر» بر مریدانش برگزید و سادات خاندان بابایادگار از نسل آن دو نفرند. او توسط گروهی کشته شد و یارانش وی را در دامنهٔ کوه تخت سرانه در روستای زرده در دالاهو در استان کرمانشاه به خاک سپردند که آرامگاه بابا یادگار هم‌اکنون در آنجا قرار دارد. مجموعه کلام‌های بابایادگار و یارانش در دفتر دیوان گوره ثبت و موجود است.

تناسخ[ویرایش]

بنا بر اعتقادات یارسان ذات‌های مقدس در دوره‌های مختلف حقیقت در شخصیت‌های مختلفی حلول می‌کنند. بر این اساس بابایادگار هابیل پسر آدم، ایرج پسر فریدون، سیاوش پسر کی‌کاووس، فرامرز پسر رستم، یوسف پسر یعقوب، یحیی تعمید دهنده در دورهٔ عیسی مسیح، اصغر لعل‌پوش در دورهٔ اسکندر، حسین بن علی در دورهٔ اسلام، سعدان فرماندهٔ لشکر مختار ثقفی، باباطاهر در دورهٔ شاه‌خوشین، نظامی گنجوی، محمود بن سخار در دورهٔ شاه فضل ولی، ته‌وریز در دورهٔ بابا سرهنگ، احمد در دورهٔ بابا ناوس، حسین بگ (عموی خاتون دایراک) در دورهٔ برزنجه، ایوت هشار در دورهٔ پردیور، شیخ صفی‌الدین اردبیلی، یار احمد زرده‌بام اهل مرکه در هندوستان، میر اسکندر ملقب به عالی قلندر در اواسط عصر اول پردیور، امرتات در امشاسپندان دورهٔ اوستا و غزل در دورهٔ حاجی بکتاش ولی بوده‌است. همچنین در میان جواهرات، یاقوت جلوهٔ بابا یادگار است.[۱]

لقب‌ها[ویرایش]

یار زرده‌بام، شاه یادگار، پیر نرگس چَم، نازروا، پیر رنگینه از لقب‌های بابا یادگار است.[۱]

زیارتگاه بابا یادگار[ویرایش]

زیارتگاه بابا یادگار در استان کرمانشاه ایران[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: آرامگاه بابا یادگار

آرامگاه بابا یادگار، در دامنهٔ کوه تخت سرانه در روستای زرده

از نظر معماری این بنا به صورت فضای مربع شکل کوچکی است و بر روی آن گنبد مخروطی شکلی قرار گرفته‌است. سطوح داخلی و خارجی این بنا به وسیله ملات گچ اندود شده‌است. این مقبره، یکی از زیارتگاه‌های مهم یارسان به‌شمار می‌رود. بیش تر از این مشایخ در اوایل حکومت صفویان زندگی می‌کردند و در نوار مرزی ایران و عثمانی به ترویج دین یارسان اشتغال داشتند.

در نزدیکی زیارتگاه بابایادگار چشمه غسلان، هفت تن، چهل تن و هانیتا از جمله زیارت‌گاه‌های یارسان به‌شمار می‌رود.

بمباران شیمیایی زیارتگاه[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: بمباران شیمیایی زرده

در ۳۱ تیرماه ۱۳۶۷ روستای زرده در نزدیکی آرامگاه بابایادگار مورد حمله بمب شیمیایی قرار گرفت.

زیارتگاه بابا یادگار در کردستان عراق[ویرایش]

زیارتگاه دیگری نیز با عنوان بابا یادگار در روستای یارسان‌نشین تولبند از توابع شهرستان حمدانیه در شمال شرقی موصل در استان نینوا در عراق قرار دارد. این زیارتگاه در روز ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ توسط دولت اسلامی عراق و شام منفجر شد.[۲]

در ادبیات[ویرایش]

در ادبیات کلاسیک کُردی و فارسی اشاراتی به بابا یادگار وجود دارد. مولوی کُرد قصیده‌ای را با مطلع «سه‌رشاری سه‌هبای به‌زمی موناجات» در منقبت بابایادگار سروده‌است.[۳]

منابع[ویرایش]

↑ پرش به بالا به:

۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ (کردی-کردی-فارسی)، ص ۴۵۹، در ، گردآوری، تحقیق و ویراستهٔ طیب طاهری، عراق، اربیل: مرکز تحقیق و نشر مکریانی، چاپ یکم: ۲۰۰۹.

↑ دانش‌نامۀ یارسان: ، نوشته‌شده در ۱ شهریور ۱۳۹۳؛ بایگانی‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine بازدید در ۶ بهمن ۱۳۹۶.

↑ معدوم کُرد، عبدالرحیم بن سعید (مولوی کُرد)، ۱۳۸۹: صص ۳۲۸-۳۳۱.

کتاب‌شناسی[ویرایش]

ص‍ف‍ی‌زاده، ص‍دی‍ق، ، ت‍ه‍ران: ه‍ی‍رم‍ن‍د، ۱۳۷۶.

معدوم کُرد، عبدالرحیم بن سعید (مولوی کُرد). ۱۳۸۹. ، کۆکردنه‌وه‌، لێکۆڵینه‌وه‌، لێکدانه‌وه و له‌سه‌رنووسینی مه‌لا عه‌بدولکه‌ریمی موده‌ڕڕیس، سنندج: انتشارات کُردستان، چاپ اول.

نهفتن نبو یارسان اصول

پاکی راستی نیستی ردا

عقاید برجسته

جم روزه کردار نیاز دونادون

تاریخ

تاریخ یارسان دوره بهلول دوره شاه خوشین دوره باباسرهنگ دوره باباجلیل دوره باباناوس دوره برزنجه دوره پردیوری دوره تخت سرانه دوره شیخ امیر دوره سید براکه دوره خان آتش دوره شاه حیاس دوره عالی قلندر دوره شاه ابراهیم دوره ذوالنور

دوازده طبقه بزرگان هفت‌تن

بنیامین داود کوسوار پیرموسی پیرمصطفی رزبار شاه ابراهیم بابا یادگار

هفتوانه

سید محمد گوره‌سوار سید ابوالوفا سید شابدین سید حبیب شاه سید بابو عیسی سید احمد میرسور سید مصطفا

کتاب‌های مقدس سرانجام زبور حقیقت خاندان‌ها

خاندان خاموشی خاندان شاه‌ابراهیمی خاندان یادگاری خاندان عالی قلندر خاندان میرسوری خاندان مصطفایی خاندان حاجی باویسی خاندان ذوالنوری خاندان آتش‌بیگی خاندان شاه‌حیاسی خاندان بابا حیدری

مکان‌های مقدس

شیخان (پردیور • زیارتگاه سلطان سهاک • ساج نار) توت‌شامی زرده (آرامگاه بابا یادگار) کرند دکان داود آرامگاه باباطاهر صحنه قزوینه گره‌بان بغداد برزنجه هاوار بانیاران جمع‌خانه

روزهای مقدس

جشن مال بالول جشن خاوندکار جشن قولتاس

موسیقی

تنبور • مقامات تنبور • دف

جوامع پیروی دین یاری

اهل حق • کاکه‌ای‌ها • صارلی • بجوران •

رده‌ها: بزرگان یارسانشاعران کردشاعران کردی هورامیکردهای اهل ایران

منبع مطلب : fa.wikipedia.org

بابا یادگار کرمانشاه

بابا یادگار کرمانشاه یکی ازدیدنی های جذاب این استان می باشد. در این مقاله همه چیز در رابطه با بابا یادگار کرمانشاه برای بازدیدی بیادماندنی آورده شده است

معرفی بابا یادگار کرمانشاه

همان گونه که در مقالات قبلی نیز گفتیم سرزمین کرمانشاه علاوه بر طبیعت بکر و زیبای خود دارای پیشینه تاریخی فراوانی نیز می‌باشد که از آن جمله می‌توان آرامگاه بابا یادگار کرمانشاه را نام برد. این آرامگاه در میان مردم کرمانشاه به ویژه اهل تسنن از قرب و محبوبیت زیادی برخوردار بوده و در تمامی ایام سال به ویژه مناسبت‌ های مذهبی مربوط به اهل تسنن شاهد ورود بسیاری از مریدان و دوست داران بابا یادگار و اهل تسنن به این دیار هستیم. در ادامه شما را بیشتر با بقعه بابا یادگار آشنا می‌کنیم و اماکن تاریخی دیگری که در نزدیکی آرامگاه بابا یادگار قرار دارد را نیز  معرفی خواهیم کرد .

بابا یادگار کیست؟

بنا بر روایت های موجود بابا یادگار را فرزند سلطان سهاک دانسته و مادر او را داده سارا می دانند . بابا یادگار یکی از بزرگان فرقه یارسان بوده فرقه‌ای که توسط سلطان اسحاق تأسیس و پایه گذاری شده است. طرفداران و پیروان فرقه یارسان را اهل حق می گویند. بابا یادگار از شاگردان بزرگ سلطان اسحاق بوده و به فرمان ایشان برای ترویج و گسترش دین جدید و مذهب یارسان از عراق به پاکستان و هند سفر کرد ولی در حین سفر زمانی که به ریجاب کرمانشاه می‌رسد بابا یادگار توسط مخالفانش کشته شده و در این منطقه بر بلندای کوهی دفن شده است. بعدها محل دفن بابا یادگار توسط شاگردانش به بقعه ای تبدیل شده که در مناسبت‌های مختلف برای انجام مراسم خود به این بقعه رفته و آیین سنتی و مذهبی خود را در آن جا برپا می‌ کنند.

موقعیت جغرافیایی بقعه بابا یادگار کرمانشاه:

بابا یادگار نیز از دیگر اماکن دیدنی و زیبای استان کرمانشاه بوده همه ساله افراد بسیاری برای بازدید از این منطقه به کرمانشاه سفر می‌کنند. آرامگاه بابا یادگار  در روستایی به نام بان زرده در شهرستان دالاهو واقع شده است و این آرامگاه باستانی و تاریخی در نزدیکی قلعه تاریخی یزدگرد در دامنه‌ی کوه‌های دالاهو قرار دارد. آرامگاه بابا یادگار  در میان کوه‌های سر به فلک کشیده دالاهو قرار دارد و نمی‌توان آن را به راحتی مشاهده کرد. جاده‌ای که به بقعه بابا یادگار  ختم می‌شود نیز فراز و نشیب زیادی داشته و برای رسیدن به این بقعه باید مسافتی را پیاده پیمود. البته باید بدانید که این راه کوهستانی اندکی پر فراز و نشیب و سخت می‌باشد و مسافتی حدود دو کیلومتر را برای رسیدن به آرامگاه بابا یادگار باید پیاده طی کرد.

معماری بقعه بابا یادگار 

معماری بنای بابا یادگار  به این شکل می‌باشد که آرامگاه دارای فضایی مربع شکل می‌باشد که گنبدی مخروطی شکل بر روی آن قرار دارد. تمامی نمای این بقعه با استفاده از ملات گچ پوشانده شده است. و به تازگی و در سال‌های اخیر به همت مریدان بابا یادگار از شکل قدیمی خود خارج شده و قسمت‌هایی از این آرامگاه تاریخی با استفاده از سنگ مرمت و بازسازی شده است. این آرامگاه تاریخی در میان اهل تسنن محبوبیت زیادی داشته و مراسم مذهبی دراویش که با کف زدن و دف زدن همراه است همه ساله به صورتی بسیار باشکوه در بقعه بابا یادگار کرمانشاه برگزار می‌شود.بابا یادگار از دیدنی ترین مکان های این شهر می باشد.

قدمت تاریخی بابا یادگار

بر اساس شواهد و مدارک موجود قدمت آرامگاه بابا یادگار  به سده‌ی هشتم هجری قمری می‌رسد.

در نزدیکی آرامگاه بابا یادگار کرمانشاه بناهای تاریخی بسیاری قرار دارند که محلی برای گردهمایی‌ها و زیارتگاه‌های اهل تسنن می‌باشد. از جمله این آثار تاریخی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

هفت تن، چهل تن، هانیتا و چشمه‌ی غسلان نمونه‌هایی از این آثار هستند.

نکات کلی 

بنای باستانی بابا یادگار  در سال 1353 به عنوان یکی از آثار تاریخی ملی ایران به ثبت رسیده است.

بابا یادگار کرمانشاه را با نام بابا زرده بام نیز می‌شناسند.

از بابا یادگار مجموعه نفیسی از اشعارش به نام زلال زلال به یادگار مانده است.

بابا یادگار چون فرزندی نداشت دو تن از یارانش به نام وصال و خیال را جانشین خود کرد و سادات خاندان بابا یادگار از نسل آن دو هستند.

القاب زیاد دیگری نیز وجود دارد که بابا یادگار را با آن نام ها نیز می شناسند که شامل شاه یادگار – پار رنگینه و پیر نرگس چم می شود.

مقبره بابا یادگار حدود 45 کیلومتر با شهر سرپل ذهاب کرمانشاه فاصله دارد .

منبع مطلب : deltaban.com