پرچم کاوه آهنگر

پرچم کاوه آهنگر را از این سایت دریافت کنید.

درفش کاویانی

درفش کاویانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

درفش کاویانی

نام درفش کاویان

پذیرفته‌شده در دورهٔ ساسانی

طرح درفش کاویانی از جنس چرم بود و چهار شُرّابه به رنگ‌های سرخ، زرد، کبود و بنفش از آن آویخته بودند.

دِرَفشِ کاویانی پرچم اسطوره‌ای و تاریخیِ ایران تا پایان شاهنشاهی ساسانی بود که بنا به روایت فردوسی در ، این درفش با قیام کاوهٔ آهنگر علیه ضحاک و آغاز پادشاهی فریدون پدید آمد. درفش کاویانی زمینه‌ای به رنگ ارغوان داشت و نوارهایی به رنگ‌های قرمز، طلایی، و ارغوانی از آن آویزان بوده و در مرکز آن نیز شکل یک ستاره (اختر) قرار داشت و به همین دلیل است که در منابع با نام اختر کاویانی نیز شناخته می‌شود.

این پرچم پس از قیام کاوه علیه ضحاک به وجود آمد، هنگامی که کاوه پیش‌بند چرمی آهنگری‌اش را بر نیزه‌ای چوبی استوار کرد و مردم را گرد خود جمع کرد تا علیه ضحاک بشورند. پس از پیروزی این قیام، و به پادشاهی رسیدن فریدون، او این درفش را گرامی داشت و جواهراتی به آن افزود. به گفتهٔ منابع، این درفش ابعادی حدود ۵ متر در ۷٫۵ متر داشته و جنس آن از پوست پلنگ یا شیر بوده‌است.

هرچند که برخی از پژوهشگران عقیده دارند این پرچم در دوره‌های تاریخی ایران همچون شاهنشاهی هخامنشی و اشکانی نیز پرچم ملی ایران بوده‌است، اما شواهد معتبری برای آن وجود ندارد. با این حال، منابع پذیرفته‌شده‌ای در دسترس است که نشان می‌دهد این درفش در شاهنشاهی ساسانی پرچم رسمی ساسانیان بوده و از آن در جنگ‌ها نیز استفاده می‌شد. در نبرد قادسیه درفش کاویانی به دست اعراب مسلمان افتاد و جواهرهای روی آن به غارت رفت و خود درفش نیز به دستور عمر بن خطاب به آتش کشیده‌شد.

درفش کاویانی

درفش کاویانی در تاریخ ایران بارها نماد آزادی‌خواهی بوده و از آن در متون تاریخی نام برده شده است. برای نمونه، یعقوب لیث که ادعای «میراث پادشاهان ایران» را کرده‌بود و در پی «احیای شکوه و جلال آنان» بود، شعری برای خلیفهٔ عباسی فرستاد و در آن گفت: «درفش کاویانی (عَلَم الکابیان) همراه من است و امیدوارم که زیر سایهٔ آن بر ملت‌ها فرمانروایی کنم». در دوران مدرن نیز این درفش نقشی نمادین در جنبش‌های سیاسی و اجتماعی داشت و در ملی‌گرایی نوین ایران توأمان دارای نقشی عقیدتی، فرهنگی و روشنفکری بوده و نماد میهن‌پرستان به‌شمار رفته‌است.

نوعی دیگر از درفش کاویانی

ظاهر[ویرایش]

وصف درفش کاویانی در چنین آمده که دارای زمینهٔ ارغوانی مرصع و نوارهای قرمز، طلایی و ارغوانی با نشان ستاره (اختر) بوده‌است. این درفش را به دلیل این نشان، اختر کاویان نیز می‌نامیدند و بدین طریق بر معنای نمادین آن، بخت و اقبال، تأکید می‌کردند.[۱]

به گفتهٔ طبری و مسعودی مورخان سدهٔ دهم میلادی، این پرچم از پوست پلنگ ساخته شده بود و ابعاد آن ۸ ×۱۲ ذراع، (حدود ۵ ×۷٫۵ متر) بود. خوارزمی به منابعی اشاره کرده که در آن‌ها جنس درفش کاویانی از پوست خرس یا شیر بوده است.[۲]

پیشینه[ویرایش]

طرحی فرضی از درفش کاویانی

براساس فردوسی، کاوهٔ آهنگر هنگام قیام علیه ضحاک، پیش‌بند چرمی خود را بر نیزه‌ای چوبی قرار دارد و از آن به‌عنوان نمادی برای اتحاد علیه ضحاک استفاده کرد. پس از پیروزی قیام، پادشاهی به فریدون رسید و او نیز با افزودن طلا و جواهر و نوارهای قرمز، زرد و ارغوانی آن را آراست و نامش را درفش کاویان گذاشت و پس از او نیز هر پادشاهی که به قدرت می‌رسید، جواهراتی به آن می‌افزود.[۲]

در اوستا و منابع هخامنشی یا اشکانی به درفش کاویانی اشارهٔ مستقیمی به میان نیامده است، اما برخی از پژوهشگران از جمله فردیناند یوستی، فردریش ساره، و اسکار مان عقیده دارند که درفش کاویانی در قسمت آسیب‌دیدهٔ موزائیک اسکندر به تصویر کشیده شده‌است. اما گزنفون در اشاره کرده که پرچم پادشاه هخامنشی عقابی طلایی بر سپری بود که بر نیزه حمل می‌شد. آرتور کریستنسن درفش کاویانی را به عنوان پرچم سلطنتی ساسانیان پذیرفت و استدلال کرد که اسطورهٔ کاوهٔ آهنگر در دورهٔ ساسانیان شناخته شده بود و شهرت خاندان کارن که نسب خود را به قارن پسر کاوه می‌رساندند موید این امر است. استیگ ویکاندر با این دیدگاه موافق بود، اما عقیده داشت که این درفش را گروهی از مردان جنگ‌جوی عصر اوستایی و نگهبانان و راهبان جنگی دین زرتشتی هم حمل می‌کردند. او همچنین معتقد بود که درفش کاویانی در دوران اشکانیان نیز پرچم ملی ایران بوده‌است.[۲]

در نبرد قادسیه که در آن اعراب مهاجم بر سپاه ساسانیان پیروز شدند، درفش کاویانی به دست ضرار بن خطاب افتاد. او ۳۰٫۰۰۰ دینار برای آن دریافت کرد، اگرچه ارزش واقعی آن ۱٫۲ یا حتی ۲ میلیون دینار بود. پس از برداشتن جواهرات، گفته می‌شود که عمر بن خطاب درفش کاویانی را سوزاند.[۲]

کارکرد[ویرایش]

نقش درفش کاویانی در پرچم رئیس‌جمهور تاجیکستان

درفش کاویانی را همهٔ پادشاهان ایران گرامی می‌داشتند و به باور ایرانیان، این درفشِ فرخنده مایهٔ پیروزی در جنگ‌ها به‌شمار می‌رفت. اشارهٔ کنایه‌آمیز ناصرخسرو به «خجسته علم کاویان» و نیز خاقانی این باور را نشان می‌دهد. به سبب همین ویژگی‌ها، پادشاهان ایرانی گوهرهایی گرانبها بر آن آویخته بودند.[۳] به گفتهٔ ، هنگام جمع‌آوری ارتش، پنج موبد درفش کاویانی را از انبار بیرون می‌آوردند و همراه شاه یا فرماندهٔ ارتش به جنگ می‌بردند.[۲]

درفش کاویانی در دستان کاوه که بر روی جلد مجلهٔ چاپ می‌شد

منبع مطلب : fa.wikipedia.org

منبع مطلب : chromewebdata