شهر مکه

شهر مکه را از این سایت دریافت کنید.

مکه

مکه

مختصات: ۲۱°۲۵′۰″ شمالی ۳۹°۴۹′۰″ شرقی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

برای دیگر کاربردها مکه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مکه مکة المکرمة شهر Mecca

تصویر شهر مکه و مسجدالحرام از ایستگاه فضایی بین المللی

پرچم مهر لقب(ها): أم القری

شعار(ها): مقدس‌ترین شهر در اسلام

مکه

موقعیت شهر مکه در عربستان سعودی

مختصات: ۲۱°۲۵′۰″ شمالی ۳۹°۴۹′۰″ شرقی

کشور  عربستان سعودی استان مکه

به عربستان سعودی پیوست ۱۹۲۴

مدیریت • نوع شهر

• شهردار اسامه البار

• فرماندار استان خالد الفیصل

مساحت[۱]

• شهر ۷۶۰ کیلومتر مربع (۲۹۰ مایل مربع)

• کلان‌شهری ۱٬۲۰۰ کیلومتر مربع (۵۰۰ مایل مربع)

بلندی ۲۷۷ متر (۹۰۹ پا)

جمعیت (۲۰۱۲) • شهر ۲٬۰۰۰٬۰۰۰

• کلان‌شهری ۲٬۹۰۰٬۰۰۰

منطقه زمانی یوتی‌سی ۳+ (EAT)

• تابستانی (DST) یوتی‌سی ۳+ (EAT)

کد پستی (۵ رقمی)

پیش‌شماره تلفن ۲ ۹۶۶+

وبگاه

www.holymakkah.gov.sa

از سلسله مقالات دربارهٔ:

اسلام گسترش باورها گسترش ارکان اسلام گسترش منابع اسلامی گسترش شخصیت‌ها گسترش مذاهب اسلامی گسترش علوم گسترش تاریخ اسلام گسترش جغرافیا گسترش موضوعات مرتبط درگاه اسلام نبو

مَکّه (به عربی: ) نام شهری است در کشور پادشاهی عربستان سعودی واقع در شبه جزیره عربستان. مکه از شهرهای تاریخی عربستان سعودی است و به سبب قرار داشتن کعبه، قبله گاه مسلمانان در آن مقدس‌ترین شهر اسلام به‌شمار می‌رود. مکه زادگاه محمد پیامبر اسلام است.

این شهر در انحصار مسلمانان است و پیروان سایر ادیان حق ورود به آن را ندارند زیرا براساس احکام دین اسلام، و براساس آیه‌های قرآن، ممنوع شده‌است که پیروان دیگر ادیان، مانند مسیحی و یهودی و دیگر ادیان به این شهر و خانه کعبه وارد شوند.

به مکانی به نام مکه در قرآن نیز اشاره شده‌است، اما یکسان بودن آن با منطقه و شهر فعلی مکه را نمی‌توان قطعی دانست.[۲]

نام و شهرت[ویرایش]

این شهر علاوه بر نام مکه دارای نام‌هایی همچون «بکّه»، «امّ‌القری» و «بلدالحرام» نیز بوده‌است که در قرآن به تمامی این نام‌ها اشاره شده‌است. در سوره فتح آیه ۲۴ مکه آمده و آل عمران آیه ۹۶ بکه آمده. در زبان عربی گاهی م به ب تبدیل می‌شود. مانند لازم و لازب.[۳]

بنابر برخی روایات دینی، پس از تشنگی اسماعیل در ماجرای مهاجرت او و مادرش به سرزمین مکه، به اذن خداوند چشمه زمزم زیر پای اسماعیل جوشید و در آن منطقه آب یافت شد، مردم در آنجا ساکن شدند و شهر مکه به وجود آمد و نیز ابراهیم به فرمان خدایش کعبه را ساخت.

موقعیت تاریخی و جغرافیایی[ویرایش]

شهر مکه در فاصله ۸۰ کیلومتری دریای سرخ واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا، ۳۳۰ متر است. به خاطر اتوبانی که اکنون ساخته شده، تا بندر جده تنها ۶۰ کیلومتر فاصله دارد و از طریق بزرگراه هجرت، ۴۲۵ کیلومتر با مدینه فاصله دارد. مکه در میان کوه‌ها واقع شده، فاصله بین دو کوه را اعراب شعب می‌گویند. این شهر در میان کوه‌های کم ارتفاعی باسازند سنگی واقع شده‌است در حال حاضر، اطراف مسجدالحرام را خانه‌ها و هتل‌هایی فرا گرفته، که بر فراز این تپه‌های سنگی واقع شده‌اند. برای سهولت رفت‌وآمد، تونل‌های زیادی برای عبور ماشین‌ها در نظر گرفته‌اند، که مسافت‌ها را بسیار کاهش می‌دهد.

آغاز بنای مکه معلوم نیست، اگر سکونت جرهمیان را در ناحیه مکه حدود دو هزار تا هزار و پانصد سال قبل از میلاد بدانیم، بنای مکه هم باید در همان قرن‌ها باشد.[۴]

اقلیم[ویرایش]

آب و هوای مکه گرم و خشک و کمی مرطوب‌تر از مدینه‌است.

زیارت[ویرایش]

اصطلاحاً به کسی که سفر زیارتی به مکه را انجام داده، حاجی گفته می‌شود و مسلمانانی که توان مالی دارند، حداقل یک بار در طول عمر خود به حج می‌روند. هرسال درمراسم رسمی (حج تمتع) در ماه ذیحجه حدود سه میلیون حاجی، خانه کعبه را زیارت می‌کنند. درآمد حاصل از حج در مکه بالغ بر ۲ میلیارد دلار است.[۵]

نام‌های دیگر مکه[ویرایش]

بکّه: یکی دیگر از نام‌های شهر مکه، است. این نام در قرآن نیز ذکر شده‌است:

إِنَّ اوَّلَ یَبْتٍ وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکاً وَهُدیً لِلْعالَمِینَ[۶]

ترجمه: نخستین خانه‌ای که برای پرستش مردم نهاده شد، همان است که در بکّه‌است، آنجا با برکت و راهنمایی برای جهانیان است.

تفسیر مفسران اسلامی اینست که واژه بکّه در اصل البکّ است و معنای آن «ازدحام» است. وقتی عده‌ای از مردم در مکانی ازدحام می‌کنند، می‌گویند: . در روایات منقوله منتسب به امامان شیعه علت نامگذاری مکه به بکه، ازدحام مردم در کنار خانه خدا معرفی شده‌است.

اُمّ القُری: یکی دیگر از نام‌های مکه، امّ‌القری است. چنان‌که در قرآن آمده‌است: وَکَذلِکَ اءَوْحَیْنا إلَیْکَ قُراناً عَرَبِیّاً لِتُنْذِرَ اُمَّ القُری وَمَنْ حَوْلَها[۷]

ترجمه: و این چنین قرآنی عربی[۸] به تو وحی کردیم تا مردم شهر مکه و اطراف آن را انذار بدهی.

از دید مفسران اسلامی شیعه علت نامگذاری این شهر به امّ‌القری اینگونه‌است. در روایات راجع به علت نامگذاری آن به ام‌القری سخن گفته نشده‌است؛ و شاید از آن جهت که از خود این نام، علت نامگذاری آن روشن هست کسی از امامان شیعه راجع به آن سؤال نکرده‌است. بنابر تفسیر مفسران شیعه، ام‌القری یعنی ریشه شهرها. مکه، ریشه تمام شهرهاست، زیرا اولین نقطه‌ای است که در روی زمین ظاهر شد. علاوه بر اینکه از نظر عظمت و شکوه نیز بر همه شهرها شرف دارد؛ چون نهال اسلام در آنجا رویید و بر سایر سرزمینها و مملکتها سایه افکند.

البلد الامین: البلد الامین یکی دیگر از نام‌های مکه‌است. در قرآن آمده‌است: و هذا البَلَدِ الاَمِینِ[۹]

و همه مفسرین اتفاق دارند بر اینکه منظور از البلد الامین، مکه است. از دید مفسرین جمله بلدالامین یعنی شهر کسی که امنیت دارد در علّت نامگذاری شهر مکه به البلد الامین دو احتمال وجود دارد: احتمال اوّل: شهر مکه حرم خداست؛ و هر کسی که در حرم بمیرد، خداوند او را در روز قیامت از وحشت و ترس در آن روز، در امان قرار می‌دهد.[۱۰]

منبع مطلب : fa.wikipedia.org

مکه

مکه

مکه

نمایی از شهر مکه و مسجد الحرام

اطلاعات کلی

ویژگی مقدس‌ترین شهر مسلمانان و زادگاه پیامبر(ص)

کشور عربستان

نام محلی بکّه، بلدالحرام، بلدالامین و ام‌القری

اطلاعات تاریخی

سال تأسیس از زمان اسماعیل(ع)

پیشینه اسلام سال ۸ هجری قمری با فتح مکه توسط مسلمانان

پیشینه تشیع صدر اسلام

مکان‌های تاریخی شعب ابی‌طالب، کوه حراء، کوه ثور،

اماکن زیارتگاه کعبه

قبرستان‌ها قبرستان معلاة، مقبره شهدای فخ

مساجد مسجد الحرام، مسجد خیف، مسجد النحر، مسجد البیعة، مسجد البیعة، مسجد غدیر خم

مَکَّه، مقدس‌ترین شهر مسلمانان و زادگاه اسلام و پیامبر اکرم(ص)، واقع در شبه جزیره عربستان. بَکَّه، بلدالحرام، بلدالامین و امّ‌القری از نام‌های دیگر آن است.

این شهر به سبب وجود کعبه در آن، قبله‌گاه مسلمانان است و سالانه میلیون‌ها مسلمان برای ادای مناسک حج و زیارت اماکن مقدس مکه، به این شهر مسافرت می‌کنند. مسجدالحرام، عرفات، مشعر الحرام و سرزمین منا برخی از مهم‌ترین اماکن مقدس و مذهبی این شهر است.

جمعیت شیعیان مکه در قرن دهم هجری رو به فزونی یافت. علمای شیعه در دوره‌های مختلف تاریخی در این شهر حضور داشته‌اند. در دوره حکومت آل سعود در عربستان و به واسطه گرایش‌های افراطی ضد شیعی وهابیون، شیعیان در عربستان با محدودیت در انجام دادن اعمال مذهبی و نیز فشار اقتصادی روبه‌رو هستند.

فهرست

۱ شهرت ۱.۱ سبب نام‌گذاری ۱.۲ اسامی دیگر ۲ اطلاعات کلی ۲.۱ موقعیت جغرفیایی ۲.۲ سبب پیدایش ۲.۳ اقتصاد مکه ۲.۴ آب و هوا ۳ تاریخ مکه ۳.۱ قبل از اسلام ۳.۲ در دوره اسلامی ۴ فضایل مکه ۵ مکان‌های مقدس ۵.۱ مسجد الحرام ۵.۲ کعبه ۵.۳ مساجد ۵.۴ مشاعر ۵.۵ میقات ها

۵.۶ آثار مذهبی و تاریخی

۵.۷ زیارتگاه‌های بین راه مکه و مدینه

۶ کوه‌های مهم

۷ وضعیت شیعیان در مکه

۸ ساخت و سازهای جدید

۹ منابع مطالعاتی

۹.۱ آثار تاریخی و جغرافیایی

۹.۲ سفرنامه‌ها ۱۰ پانویس ۱۱ منابع ۱۲ پیوند به بیرون

شهرت

نام اصلی و مشهور این شهر، مکّه است. این نام در قرآن کریم نیز آمده است:

وَ هُوَ الّذی کَفّ اَیدیَهُم عَنکُم و اَیدیکُم عَنهُم بِبَطنِ مَکّة مِن بَعدِ أن أظفرَکُم عَلَیهِم[ فتح–۲۴]

خطا در ایجاد بندانگشتی: پرونده‌ای با اندازهٔ بیشتر از ۱۲٫۵ MP

نقشه مکه مکرمه و اماکن متبرکه آن

سبب نام‌گذاری

در منابع تاریخی و روایی، برای نامگذاری این شهر به «مکه» دلایلی ذکر شده است که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:

مکّه، ترکیبی از مک (به معنای بیت) و رب بوده و مکه یعنی، بیت الرب یا بیت الله؛

مکه، ترکیب از مک (به معنای واحه و وادی) و رب بوده و مکه یعنی وادی رب؛

مکه در اصل، مکرابا که از کلمه مقرب گرفته شده و این مکان به معنای مکانی است که به خداوند تقرب ایجاد می‌شود؛

مکه از ریشه مکک (به معنای هلاک شدن و کم شدن) مشتق شده و مکه یعنی مکانی که هر ستمگری نظر سوئی به آن شهر داشته باشد سرنوشتی جز هلاک و نابودی نخواهد داشت؛

مکه از ماده «مک(به معنای «جذب») مشتق شده که این بدان جهت است که مردم از هر دیار به آن سرزمین جذب می‌شوند.[۱]

حضرت ابراهیم(علیه‌السلام) خطاب به خداوند:

«و چون ابراهیم گفت: «پروردگارا، این [سرزمین] را شهری امن گردان، و مردمش را- هر کس از آنان که به خدا و روز بازپسین ایمان بیاورد- از فرآوردهها روزی بخش»، فرمود: «و[لی] هر کس کفر بورزد، اندکی برخوردارش میکنم، سپس او را با خواری به سوی عذاب آتش [دوزخ] میکشانم، و چه بد سرانجامی است.»

قرآن کریم، سوره بقره، آیه۱۲۶

رسول اکرم(صلی‌الله علیه و آله):

«چه شهر پاکی هستی تو و چقدر دوست داشتنی برای من. اگر قوم من، مرا از این شهر بیرون نکرده بود، جز در تو سکونت نمی‌کردم.»

مستدرک الوسائل، ج۲، ص۲۲۸

اسامی دیگر

شهر مکه در طول تاریخ، به نام‌های گوناگونی معروف بوده است. برخی از این نام‌ها در قرآن نیز ذکر شده است.

بکّه:«إنَّ اوّلَ بَیتٍ وُضِعَ لِلناسِ لَلَّذی بِبَکّةَ مُبارَکاً و هُدی لِلعالَمینَ»[۲]البلد الامین:«وَ التّینِ وَ الزّیتونِ وَ طورِ سینینَ وَ هذا البَلَدِ الأمینَ»[۳]امّ القری:«لِتُنذِرَ اُمَّ القُری وَ مَن حَولَها»[۴]

البلد الحرام،[۵]

همچنین: العَروض، السَّیل، مُخرَج صِدق، أمّ رُحم، أمّ صبح، البلد، حرم الله تعالی، فادان، الناسه، الباسّه، طیبه، حاطِمه،[۶] بَیتُ العَتیق، القادسیه.[۷]

اطلاعات کلی

موقعیت جغرفیایی

مهم‌ترین شهر و مقدس‌ترین منطقه حجاز، شهر مکه است. این شهر در فاصله هشتاد کیلومتری شرق دریای سرخ، در طول ۴۰ درجه و ۹ دقیقه و عرض ۳۱ درجه و ۲۸ دقیقه خط استوا قرار گرفته و ارتفاع آن از سطح دریا ۳۳۰ متر است.[۸]

سبب پیدایش

گفته‌اند که پیدایش و گسترش شهر مکه، دو سبب اصلی داشته است: نخست اینکه مرکزیت عبادی برای عبادت خداوند باشد و دیگر اینکه در منطقه حجاز و جزیرة العرب مرکزی برای تجارت و داد و ستد و در مسیر یک راه تجاری بوده است.[۹]

اقتصاد مکه

در دوره حول و حوش ظهور اسلام و اندکی پیش از آن، مکه به سبب اهمیت کعبه و نیز قرار داشتن بر سر راه بازرگانی یمن به سمت شام، فلسطین و مصر، محلی برای داد و ستد بود. هرچند قریش در ابتدا، فقط به تجارت در مکه می‌پرداخت، [۱۰] هاشم بن عبدمناف، تجارت به اطراف مکه را بنا نهاد. او به همراه برادرانش، عبدشمس و نوفل، توانستند اجازه تجارت به شام، یمن، حبشه و عراق را از حاکمان آن سرزمین‌ها بگیرند و از آن پس، مکه تبدیل به شهر بازرگانی مهمی شد.[۱۱] اجتماعات تجاری قریش بیشتر در بازاری به نام عکاظ در نزدیکی عرفات در طول ماه ذی القعده بوده است.[۱۲]

منبع مطلب : fa.wikishia.net